ДАУДЖЫТÆ

ДАУДЖЫТÆ
Ирон æппæтадæмон бæрæгбон. Тынгдæр æй бæрæг кæнынц Куырттаты комы, Къуыдаргомы, Уæлладжыры æмæ Дыгургомы. Куырттатæгтæ йæ кæнынц Хетæджы Уастырджийы бæрæгбоны размæ хуыцаубоны. Бæрæг æй кодтой хъæугай, сыхгай, стæй, кæй зæгъын æй хъæуы, алы хæдзар дæр. Ирон адæмон сфæлдыстады, стæй ныхасы арæх æмбæлы дзырдбаст «зæдтæ æмæ дауджытæ». Зæдтæ цæрынц уæларвы, ис сын базыртæ, зонынц тæхын. Адæмæй арæх фехъусæн вæййы, зæд атахт, зæгъгæ. Фæлæ никуы фæзæгъынц «дуаг атахт». Дуаг, дауджытæ цæрынц зæххы кæмфæнды дæр: хохы сæр, хъæды æрдузы, хъæдрæбын, комы дымæджы, быдыры, суанг алы хæдзарæн дæр ис дуаг – бардуаг – бынаты хицау. Цы бынæтты цæрæм, нæ фос цы скъæтты дарæм, нæ хуымгæндтæ, хосгæрдæнтæ, хъæдтæ кæм сты, уыдонæй алкæмæн дæр ис дуаг – бынатыл махæй фылдæр бартæ кæмæ ис, ахæм æбæрæг тых – Бынаты бардуаг, Бынаты хицау. Уыдон иууылдæр сты дауджытæ, æмæ дæм цæмæй ма фæтæрк кæной, ма фæхæрам уой æмæ дæ цæрæн бынат амондджын уа, дæ фосы пайда, дæ алы хъуыддаг арфæйаг уа, уый тыххæй сæм кувын хъæуы, ма сæ рох кæн, – ахæм хъуыды æвæрд ис ирон лæджы дунеæмбарынады.
Ирон адæймаг зæды хæрамæй йæхи афтæ тынг нæ хызта, дауджытæй куыд тарст. Фыдлæгæй хи хъахъхъæнæгау сæ хъыджы нæ цыд, æмæ йын хæрзты цыдысты. Дауджытæ ирон динон уырнынады сты хæлар æмæ хæрам тыхты æхсæн. Кæцырдæм фæуыдзысты, уый бæрæг нæу. Уымæ гæсгæ сын хатт табуйаг дæр уыдысты. Ариаг мифологийы хæлар тыхтæ – ахурты (зæды) æмæ хæрам тыхтæ дэвтæ (девтæ) ныхмæ æвæрд сты ирон адæмон сфæлдыстады, зæдтæ æмæ дауджытæ та арæх иумæ дæр æмбæлынц.

Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Смотреть что такое "ДАУДЖЫТÆ" в других словарях:

  • Зæдтæ æмæ дауджытæ — – æппæты кæстæр уæларвон тыхтæ ирон мифологийы. Нарты кадджытæ Зæдтæ æмæ дауджыты æвдисынц зæххон цæрджыты хуызы. Нартмæ кæсынц знаджы цæстæй æмæ се’ хсæн цæуы æнæбанцайгæ тох. Сæ адзал ссарынц нарты адæмæй бирæты къухæй, уæлдай цагъд та сын кæны …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ДАУДЖЫТЫ БОН — см. ДАУДЖЫТЫ БОН – перевод Дауджыты бон вæййы, Кæрдæгхæссæнæй иу къуыри куы рацæуы, уæд, хуыцаубоны. Скæнынц арахъ, бахсидынц бæгæны. Кæмæн куыд йæ фадат уыд, ахæм кусарт иу акодта, фæлæ арæхдæр æргæвстой уæрыкк. Бæрæгбоны фынгыл – æртæ чъирийы… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ЗÆД — Ирон мифологийы, стæй абоны ирон ныхасы дæр арæх æмбæлæм: «Зæдтæ æмæ Дауджытæ æххуысгæнæг уæнт», – зæгъгæ, ахæм дзырдбастыл. Зæдтæ æмæ Дауджытæм кувынц Нарты адæм дæр, æмæ сын ахъаз кæнынц. Зæдтæ æмæ Дауджытæ сты Хуыцауы дæлбар. Уæлдæр загъд… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ХУЫЦАУ — тж. ИУНÆГ СТЫР ХУЫЦАУ Ирон адæм æнусты дæргъы мингай азты табу кæны, кувы æмæ нымдгæнгæ царды хорздзинæдтæ куры Дунескæнæг Иунæг Стыр Хуыцауæй. Ирон адæмы зонды раджы ныффидар, чырыстон, пысылмон дин нæ, фæлæ ма иннæ рагондæр динтæ дæр куы нæма… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Хуыцауы дзуары бæрæгбоны куывд — см. Хуыцауы дзуары бæрæгбоны куывд – перевод – О Стыр Хуыцау, Дæумæ кувæм! – Оммен, Хуыцау! – Дæуæй цардамæндтæ курæм! – Оммен, Хуыцау! – Дунейы дзыллæты хсæн змæст у, Дзыллæтæ кæрæдзийы куыд бамбарой, Се хсæн амо …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ХУЫЦАУЫ ÆРТÆ ЦÆССЫДЖЫ — Нарты кадджыты Батрадзы зæдтæ æмæ дауджытæ Хуыцауы зондæй Хуры æххуысæй Хæзмы быдыры куы амардтой, уæд сын уæларв Софиайы зæппадзмæ бахæссын мардæй дæр нæ куымдта: сæр размæ иу æй куы фæцæйхастой, уæд иу йæ рæмбынкъæдзтæ ныббыцæу кодта зæппадзы… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • БАТРАДЗ — тж. БАТРАЗ Нæртон мыггаг Æхсæртæггатæй. Болатрихи Хæмыцы болат æмæ æндонриу фырт, йæ дыууæ уæны астæуæй гуырд. Йæ мад – Быценон. «Нартæн сæ тæккæ хъаруджындæр, – фыссы Нигер, – æппындæр аипп кæмæ нæ арынц Нарт, уыцы болат Батрадз. Лæгæй лæгмæ… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Бинонты хистæры куывд — см. Бинонты хистæры куывд – перевод – Хуыцау, табу Дын уæд! – Оммен, Хуыцау! – Хуыцауы сконд зæдтæ æмæ дауджытæ, уæ хорзæх нæ уæд! – Оммен, Хуыцау! – Дунескæнæг Хуыцау, адæм рафæлдисæг дæ, Цард раттæг дæ, Æмæ нын Дæ хорздзинæдтæй ма бахæлæг кæн …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ДОНБЕТТЫР — Денджызты æмæ фурдты, стыр цæугæдæтты бардуаг. Цæры денджызты, фурдты бын. Ис ын бирæ чызджытæ. Кадæг «Дзерассæ рæсугъды» йæ цот сты æртæ хойы æмæ авд æфсымæры. Донбеттыр хæларæй цæры нæртон адæмимæ. Уæрхæгæн дыууæ фаззоны куы райгуырд, уæд æй… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ДÆЛИМОНТÆ — Ирон мифологи ариаг мифологиимæ æнгом баст кæй у, уымæн ма иу æвдисæн у уый, æмæ ирон адæмон сфæлдыстады дæр æнусты кæрæдзиимæ тохгæнæг сты хæлархæссæг æмæ хæрамхæссæг тыхтæ. Хæрам, фыдæх хæссæг тыхты минæвæрттæ сты авд дæлдзæхы цæрæг дæлимонтæй …   Словарь по этнографии и мифологии осетин


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»